Elektroterapia

Prąd elektryczny to uporządkowany ruch naładowanych elektrycznie cząstek. W ciałach stałych role nośników ładunku elektrycznego spełniają elektrony. Pod wpływem działającego na nie pola elektrycznego przemieszczają się one wzdłuż przewodnika od elektrody ujemnej do dodatniej.

Z punktu widzenia fizyki tkankę żywą można traktować jako zespół przewodników i izolatorów. Jest to ujęcie schematyczne, jednak ułatwiające opis zjawisk zachodzących w organizmie pod wpływem prądu elektrycznego.  Tkanki ludzkie wykazują  różny stopień przewodnictwa elektrycznego, zależny od uwodnienia i liczby zawartych w nich elektrolitów. Istotne jest, że prąd płynie zawsze drogami o najmniejszym oporze. W zabiegach elektroterapii duże znaczenie ma warstwa rogowa naskórka, składająca się z martwych komórek, które posiadają duża oporność właściwą w porównaniu z komórkami dobrze uwodnionymi, stanowiąc barierę dla przepływu prądu.

Działając prądem elektrycznym na mięśnie i nerwy można pobudzić włókna ośrodkowego nerwu ruchowego i zainicjować prąd czynnościowy do narządu wykonawczego (mięśnia), wywołując jego skurcz. Możliwe jest pobudzenie włókna dośrodkowego nerwu czuciowego, przewodzące także wrażenie bólowe. Można również pobudzić nerwy autonomiczne.

Mechanizm wzmożonego ukrwienia tkanek pod wpływem działania terapeutycznego prądu elektrycznego nie jest w pełni poznany. Poprawa ukrwienia jest prawdopodobnie skutkiem drażnienia zakończeń nerwowych układu autonomicznego oraz działania substancji rozkurczających naczynia. Zabiegi elektrolecznicze wywołują liczne zjawiska elektrochemiczne, elektrokinetyczne i elektrotermiczne, które sa nastepnie niwelowane w procesie przywracającym homeostazę. Miejscowe przekrwienie tkanek towarzyszy przepływowi każdego rodzaju prądu, ale najsilniej jest zaznaczone w przypadku prądu stałego.

Zabiegi elektroterapii są obecnie powszechnie stosowaną forma postępowania przeciwbólowego. Badania naukowe przeprowadzone w ostatnich latach pozwoliły lepiej wyjaśnić mechanizm ich przeciwbólowego działania. Elektroterapia stanowi w tym względzie uzupełnienie zabiegów kinezyterapii. Stosuje się także w trakcie leczenia farmakologicznego bądź chirurgicznego lub po nich. Przeciwbólowy mechanizm działania prądów elektrycznych można rozpatrywać poprzez:

– Drażnienie receptorów hamujących dopływ sygnałów bólowych do ośrodków bólowych znajdujących się w ośrodkowym układzie nerwowym

– Wytwarzanie opioidów endogennych- beta- endorfin

– Mechanizm związany z efektem placebo

– Mechanizm związany ze zwiększeniem aktywności układu nerwowego współczulnego oraz wynikajaca ze stymulacji mięsni funkcja pompy mięśniowej.

Zabiegi z zakresu elektroterapii stosowane w Gabinecie Indywidualnej Terapii:

GALWANIZACJA – zabieg miejscowy, w którym jako element leczniczy wykorzystuje się sam prąd stały. Galwanizację wykonuje się najczęściej w obrębie kończyn. Może być ona pomocna w przypadku leczenia zespołów bólowych związanych z zapaleniem nerwów, splotów i korzeni nerwowych, w zmianach zwyrodnieniowych stawów kończyn i kręgosłupa, porażeniu wiotkim, utrudnionych zrostów kostnych po złamaniach i zaburzeniach krążenia obwodowego. W porażeniu nerwu twarzowego oraz neurobólach nerwu twarzowego stosuje się tzw. półmaskę Bergonie. Najczęściej stosujemy galwanizację przy porażeniach nerwów obwodowych i zespołach bólowych pochodzenia obwodowego układu nerwowego.

JONOFOREZA– istotą jonoforezy jest wprowadzenie do tkanki za pomocą prądu stałego związków chemicznych o działaniu leczniczym. Czynnikiem leczniczym nie jest sam prąd, ale są nim jony dostarczane za jego pomocą prądu stałego. Najczęściej podawane jony działająco leczniczo to: Chlorek Wapniowy, Lidokaina, Jodek Potasowy, Hydrokortyzon, Naproksen, Diklofenak, Siarczan Cynku, Penicylina, Neomecyna, Gentamycyna. Najczęściej stosujemy w gabinecie jonoforezę przeciwzapalnie i przeciwbólowo, zmiękczająco na blizny i zrosty, przy braku pełnego zrostu kostnego czy potliwości rąk i stóp.

ELEKTROSTYMULACJA NERWOWO-MIĘŚNIOWA- tu wykorzystuje się pojedyncze impulsy elektryczne, aby wywołać skurcz mięśnia, lub serie impulsów w celu doprowadzenia do skurczu tężcowego. Aparat wytwarzający takie rodzaje prądów nazywa się elektrostymulatorem. Elektrostymulacja nerwowo- mięśniowa jest metodą leczniczą, w której w obiektywny sposób można ocenić jej skutki widoczne w postaci skurczu mięśnia. Najczęściej w naszym gabinecie stosujemy elektrostymulację przy zaburzeniach i uszkodzeniach nerwów obwodowych chroniąc porażone mięsnie przed ich zanikiem i zwyrodnieniem unerwienia. Stosujemy ja również przy profilaktyce zaników mięśniowych w czasie potrzeby unieruchomienia stawu zmienionego chorobowo lub po ingerencji chirurgicznej. Wykonujemy punktową elektrostymulację twarzy zarówno w przebiegu porażenia nerwu twarzowego jak i w komplikacja po podaniu kwasu hialuronowego jak i w celach poprawy estetyki zdrowej twarzy czy naturalnego postępującego opadania powiek.

PRĄDY DIADYNAMICZNE- poszczególne sekwencje składowe prądów diadynamicznych mogą mieć różne zastosowanie terapeutyczne, mogą bowiem wykazywać silne działanie przeciwbólowe, pobudzać ukrwienie, poprawić trofikę tkane oraz wpływać na zmianę pobudliwości tkanki mięśniowej. Oddziaływanie zabiegów nie zawsze ogranicza się do miejsc zmienionych patologicznie, które poddaje się zabiegowi. Można wywierac wpływ na tkanki odległe poprzez struktury nerwowe przykręgosłupowe (działanie segmentalne) albo wzdłuż pni nerwów lub dużych naczyń.

PRĄDY TRABERTA (ULTRA REIZ)– istotna cechą prądów UR jest szybki efekt przeciwbólowy. W trakcie zabiegów obniża się też aktywność układu współczulnego, czego skutkiem jest rozluźnienie mięśni, w konsekwencji prowadzące do zwiększenia zakresu ruchu w stawach. Miejscowe przekrwienie, wpływające na odżywienie tkanek, ma również znaczenie terapeutyczne. Zabiegi prądem Traberta stosowane są najczęściej w zespołach bólowych stawów kręgosłupa, zmianach zwyrodnieniowych stawów, stanach pourazowych, zaparciach, zaburzeniach krążenia obwodowego oraz w innych schorzeniach przebiegających z bólem.

PRZEZSKÓRNA ELEKTROSTYMULACJA NETWÓW TENS– zabieg w którym pobudzenie nerwów czuciowych w miejscu bólu ogranicza  liczbę bodźców bólowych płynących do kory mózgowej, co w efekcie jest odczuwalne przez pacjenta jako zmniejszenie lub nawet całkowite ustąpienie bólu.

PRĄDY INTERFERENCYJNE– są to prądy średniej częstotliwości modelowane w amplitudzie z małą częstotliwością. Nakładanie się dwóch lub więcej fal nazywane jest interferencją. Wykazują działanie przeciwbólowe, związane m. in. z podwyższeniem progu bólu, pobudzające dla mięsni do skurczu, rozszerzające naczynia krwionośne, usprawniające procesy odżywcze i przemiany materii w tkankach oraz wpływające na autonomiczny układ nerwowy.

Przeciwwskazania do stosowania elektroterapii:

– uszkodzenia naskórka w miejscu przyłożenia elektrod

– lokalne, ostre stany zapalne skóry i tkanki podskórnej oraz rany w okolicy pola terapeutycznego

– znaczne obrzęki oraz gruba tkanka tłuszczowa, uniemożliwiające efektywne działanie prądu

– zaburzenia psychiczne, utrudniony kontakt z pacjentem

– choroby serca ze znaczną destabilizacją jego funkcji

– choroby tętnic niegwarantujące fizjologicznej reakcji naczyniowej

– zapalenia żył oraz zagrażająca lub aktywna ich zakrzepica

– owrzodzenia troficzne goleni

– miażdżyca zatorowa tętnic

– stany po udarach, w których istnieje obawa krwawienia i nasilenia wysięku

– nieustabilizowane zaburzenia gruczołów hormonalnych, głównie tarczycy (nadczynność) i trzustki (cukrzyca)

– stany zagrożenia nowotworowego oraz nowotwory przed upływem 5 lat od zakończenia leczenia

– choroby reumatyczne w okresie zaostrzenia

– stany zapalne nerwów i nerwobóle nieznanego pochodzenia- elektroterapia może wygasić sygnały bólowe pochodzenia nowotworowego

– ostre choroby infekcyjne oraz infekcje przewlekłe grożące zaostrzeniem

– nosicielstwo chorób zakaźnych

– ostre choroby zapalne przewodu pokarmowego

– ciąża- w wyjątkowych przypadkach można stosować zabiegi miejscowe, z wyłączeniem okolicy jamy brzusznej

– wszczepiona na stałe do ciała pacjenta urządzenia elektroniczne, takie jak rozrusznik serca lub automatyczna pompa insulinowa.

– obecność w ciele pacjenta elementów metalowych (metalowe zespolenia kości, endoprotezy)